A, B, C, D – czyli charakterystyka wybranych witamin
Witamina A (inaczej retinol, beta-karoten, prowitamina A, akseroftol) wraz z jej chemicznymi odpowiednikami jest obecna wyłącznie w pokarmach pochodzenia zwierzęcego. Zaś prowitamina A, którą tworzą karotenoidy, jest tylko w produktach roślinnych.
Jest ważna, gdyż reguluje wzrost, co jest szczególnie istotne u dzieci i młodzieży, której organizm intensywnie się rozwija. Niebagatelną rangę ma także dla wzroku (jej brak skutkuje m.in. kurzą ślepotą bądź innymi chorobami czy zaburzeniami). Wspomaga też naturalny system obronny organizmu, chroniąc go przed infekcjami i schorzeniami. Jest także niezastąpiona, gdyż bierze udział w sporej liczbie procesów przemiany materii, usprawnia funkcjonowanie układu trawiennego i przewodu pokarmowego. Ponadto winni ją spożywać ci, którzy chcą mieć zdrową i zadbaną skórę.
Niedobór tej witaminy może spowodować: schnięcie spojówek i rogówek, łamliwość paznokci, problemy skórne (np. suchość), brak apetytu, gorszy wzrok, zaburzenia wzrostu, trądzik, zanikanie nabłonków, osłabienie i złe samopoczucie.
Witaminy z grupy B (B1, B2, B5, B6, B12) przede wszystkim: ochraniają oraz działają wzmacniająco na nerwy, mięśnie, skórę, układ sercowo-naczyniowy. Ich obecność w organizmie jest konieczna, gdyż wspomagają prawidłowe przyswajanie dużej liczby produktów, eliminują nadmierne wypadanie włosów, bezsenność, zawroty głowy, podatność na infekcje. Oprócz tego ich zadaniem jest normalizacja przemiany materii, uwalnianie energii z tłuszczów, węglowodanów oraz białka, a także wspomaganie pamięci i koncentracji.
Brak grupy tych witamin może sprawić problemy w funkcjonowaniu ośrodkowego i odwodowego układu nerwowego, w czynnościach serca, a także w krążeniu i gospodarce wodnej organizmu.
Witamina C (inaczej kwas skrobiowy). Jest ona niezbędna do zdrowego funkcjonowania organizmu. Lekarze zalecają dorosłemu, by spożywał 70-100 mg (palacz do 130mg) witaminy C na dobę.
Jej brak powoduje liczne konsekwencje, np. ospałość, zmęczenie, problemy z dziąsłami, ryzyko wystąpienia przeziębienia bądź innej infekcji. Jej niedobór skutkować też może: szkorbutem, uszkodzeniem naczyń krwionośnych, niegojeniem się ran, dolegliwościami związanymi z bólem stawów oraz mięśni, brakiem apetytu, zaburzeniami neurologicznymi bądź psychicznymi (np. depresją).
W przypadku jej nadmiaru mogą wystąpić następujące skutki: bóle i zaburzenia pracy żołądka, wymioty, biegunkę, mdłości, wysypkę. Szczególnie ostrożne powinny być kobiety w ciąży, gdyż nadmiar tej witaminy może uszkodzić płód. Jednakże nadużycie witaminy C zdarza się rzadko i zazwyczaj nie ma gwałtownego przebiegu. Najczęściej jej nadwyżka wydalana jest wraz z moczem.
Produkty bogate w nią to: kalafior, kapusta (szczególnie kiszona), kiszone ogórki, nać pietruszki, pomidory, papryka, koperek, chrzan, jabłka, jagody, truskawki, kiwi, czarna porzeczka, cytrusy i wiele więcej.
Witamina D (inaczej: witamina D1 (kalcyferol), witaminy D2 (ergokalcyferol), witamina D3 (cholekalcyferol) przede wszystkim stymuluje ilość wapnia w naszym organizmie, co jest niezbędnych do mocnych kości i zębów. Witamina D1 obecna jest w tranie, D2 zaś w roślinach, które są pod wpływem promieniowania ultrafioletowego, a D3 naturalnie pojawia się w ludzkiej skórze pod wpływem działania na nią promieni słonecznych.
Braki tej witaminy w organizmie mogą mieć konsekwencje także w późniejszym wieku, co może skutkować odwapnieniem kości. Tyczy się to głównie tych, którzy źle trawią tłuszcze. Zaleca się takim osobom, by piły sporo mleka i często przebywały na świeżym powietrzu.
